حوض زیبا یک آیتم محبوب در محیط خانه است
حوض از گذ‌شته‌های دور برای ما ایرانی‌ها اهمیت بسیار داشته است و جزو بخش‌های اصلی معماری منازل مسکونی به شمار می‌رود. آب نماد پاکی و حیات تمام موجودات است و وجود آن در داخل حوض به محیط زندگی، روشنایی می‌بخشد. شکل حوض نیز یکی دیگر از ویژگی‌های مهم آن است که علاوه بر زیبایی بر کاربرد آن تاثیر مستقیم میگذارد.
شما میتوانید نمونه‌های حوض را در مساجد، کاخ‌ها، باغ‌ها، خانه‌های سنتی و محیط‌های شهری مشاهده کنید. امروزه بسیاری از ایرانی‌ها با آگاهی از نقش و نماد حوض به این سازه آبی جذاب علاقه‌مند شده‌اند. در این متن با ساخت حوض زیبا و ویژگی‌های آن آشنا می‌شویم.
ویژگی‌های طراحی و ساخت حوض زیبا
حوضها با توجه به سلیقه و فضا به شکل‌های گوناگون ساخته می‌شود. برخی از متداول‌ترین شکل‌های حوض میتوان به چهارگوش، مستطیلی با تناسب طلایی، لوزی، دایره‌ای، چند گوش (شش، هشت، نه، دوازده یا حتی شانزده گوش)، صلیبی و بیضی اشاره کرد. از دیگر بخش‌های مهم طراحی حوض میتوان به کاشی‌کاری آن‌ها اشاره کرد.
پوشاندن کف و دیواره حوض با کاشی‌های رنگی (اغلب فیروزه‌ای) جلوه بسیار زیبایی به آن می‌بخشد. علاوه بر این گاهی از ستون‌ها در پیرامون حوض استفاده می‌شود که به آن شکوه بیشتری می‌بخشد. دیگر عنصر مهم در طراحی حوض فواره است که به صورت مخفی یا مرکزی قرار می‌گیرد. فواره‌ها علاوه بر داشتن جلوه بصری با ایجاد صدای فروریخن آب یک موسیقی دلنشین پدید می‌آورند که بسیار آرامش‌بخش است.
بخش‌های مختلف حوض زیبا
حیاط خانه‌های ایرانی با حوض درون آن شناخته می‌شود. این نماد ماندگار در مرکز کانون حیاط قرار می‌گیرد و در ترکیب با گیاهان و دیگر بخش‌ها حس زندگی را به محیط می‌بخشد. وجود آب در مرکز معماری ایرانی نماد پاکی و روشنایی است و هوای اطراف را باطراوت میکند. در این بین استفاده از برخی عناصر طراحی و ترفندها می‌تواند منجر به ساخت حوض زیبا شود. در ادامه با بخش‌های مختلف حوض زیبا آشنا می‌شویم.
گیاهان آبزی و آبزیان
شما میتوانید با استفاده از گیاهان و موجودات آبزی به جذابین بیشتر حوض کمک کنید. در این بین میتوان با استفاده از گیاهان اکسیژن‌ساز موجب تعادل بیشتر در محیط شد. انتخاب برخی از ماهی‌ها به دلیل ظاهر زیباتر و ویژگی‌های دیگر برای حوض بهتر است.
برای مثال ماهی قرمز با داشتن رنگ‌های مختلف و سازگاری بیشتر با محیط می‌تواند گزینه‌ای بسیار مناسب باشد. شما میتوانید از دیگر موجودات آبزی مانند لاک‌پشت نیز در محیط حوض استفاده کنید؛ البته باید محیط زیست مناسب را برای این موجودات در نظر بگیرید.
یکی دیگر از عوامل مهم در ساخت حوض زیبا گیاهان آبزی هستند. انتخاب گیاهان مناسب به اکوسیستم حوض شما نیز کمک خواهد کرد. گل نیلوفر و سنبل آبی جلوی رشد جلبکها را می‌گیرد و زیستگاه زیبا و دلنشین برای جانوران آبزی خواهد بود. حتما پیش از انتخاب گیاه به اندازه حوض و عمیق آن توجه کنید.
فواره حوض
شما میتوانید برای ساخت حوض زیبا از آبنما و فواره مناسب نیز استفاده کنید. این بخش به حوض شما جذابیت و زیبایی می‌بخشد و علاوه بر این به بهتر شدن کیفیت آب، اکسیژن‌رسانی به آب و حتی بهبود کیفیت هوا کمک میکند. وجود فواره به زیست بهتر ماهی‌ها و گیاهان آبزی کمک میکند و نمای دلنشین به حوض می‌بخشد. علاوه بر این صدای فواره و آب بسیار آرامش‌بخش است و شنیدن آن بخش جدایی‌ناپذیر از معماری حوض است.
به‌طور کلی فواید استفاده از فواره عبارتند از:
- اکسیژن‌رسانی به آب: فواره با پاشش و حرکت دادن آب سطح اکسیژن آن را افزایش می‌دهد. روشن کردن فواره در فصل تابستان اهمیت بسیار زیادی دارد و حیات موجودات آبزی حوض به آن بستگی دارد
- زیبایی بصری: آبنما و فواره برای ساخت حوض زیبا کاملا ضروری است. الگوی پاشش آب یک نمایش زیبا پدید می‌آورد و صدای آن نیز حس آرامش را به اتمسفر محیط تزریق میکند. نصب فواره مناسب باعث می‌شود تا حوض به مکان کسب آرامش و استراحت تبدیل شود
- افزایش کیفیت آب: فواره با کمک به گردش آب موجب افزایش کیفیت بالا آن می‌شود. فواره از رشد باکتری‌های مضر و جلبکها جلوگیری میکند و باعث می‌شود حوض شما شفاف‌تر شود. علاوه بر این آن را به محیطی سالم‌تر برای زندگی آبزیان و گیاهان تبدیل میکند
فواره‌ها انواع گوناگون دارند که از میان آن‌ها میتوان به فواره‌های هوارسان، فواره‌های شناور و فواره‌های سنتی اشاره کرد. فواره‌های هوارسان در عمق‌های مختلف حوض قرار می‌گیرد و به گردش آب کمک می‌کنند. فواره‌های شناور برای حوض‌های کوچک مناسب هستند و با استفاده از موتور الکتریکی آب را به شکلی زیبا می‌پاشند.
فواره‌های سنتی نیز با استفاده از لوله نازل و پمپ آب را در ارتفاع گوناگون پرتاب می‌کنند. آبنمای آبشاری نیز می‌تواند در ترکیب با گیاهان ظاهر حوض شما را بسیار طبیعی کند. پیش از انتخاب آبنما حتما ابعاد حوض و سلیقه خود را در نظر بگیرید.
کاشی‌کاری و دیوارنما
شما برای افزایش جلوه ظاهری حوض باید آن را به بهترین شکل ممکن کاشی‌کاری کنید. برای این منظور میتوان از کاشی‌های رنگی، کاشی‌های دارای نقوش سنتی، آجر لعاب‌دار و سرامیک‌های گوناگون استفاده کنید. ترکیب سرامیک‌های دست‌ساز فیروزه‌ای با آجر نسوز میتوان چهره بسیار دلنشین و سنتی به حوض شما ببخشد. استفاده مناسب از کاشی به حوض شما جلوه هنری می‌دهد و حرکت آب و موجودات آبزی را به زیبایی هرچه تمام‌تر نمایش خواهد داد. توجه داشته باشید که برای جلوگیری از آسیب به کاشی‌ها باید در فصل سرد آب حوض را تخلیه کنید.
در صورتی که حوض شما در کنار دیوار قرار دارد میتوان با استفاده از کاشی‌کاری دیوار مجاور آن را زیبا و جذاب کنید. برای این منظور میتوانید از کاشی‌کاری مینایی، کاشی‌کاری زرین‌فام، معرق‌کاشی، کاشی‌کاری مشبک و کاشی‌های هفت‌رنگ استفاده کنید.
نورپردازی حوض زیبا
ساخت حوض زیبا بدون نورپردازی کامل نمی‌شود. برای این منظور شما باید با توجه به طراحی و ابعاد حوض خود از چراغ‌های مخصوص زیر آب و آبنما استفاده کنید. این چراغ‌ها علاوه بر ایجاد زیبایی بصری در ترکیب با آب و نور موجب افزایش کارایی حوض در شب نیز میشوند.
شما در نورپردازی حوض باید به نکاتی مانند رنگ چراغ‌ها، موقعیت قرار گرفتن چراغ‌ها و نوع چراغ‌ها توجه کنید. برخی از چراغ‌ها برای استفاده در داخل آب طراحی شده‌اند و ولتاژ بسیار پایین دارند، در مقابل از برخی چراغ‌ها نمی‌توان در محیط‌های به شدت مرطوب استفاده کرد. از انواع نورپردازی میتوان به توکار، روکار، روشنایی زیر آب، نور پس‌زمینه و نورپردازی RGB اشاره کرد.
مراحل ساخت حوض زیبا
برای ساخت حوض زیبا باید مراحل گوناگون را با دقت دنبال کنید. از انتخاب محل سخت حوض تا گودبرداری و آب‌بندی همگی برای دستیابی به بهترین نتیجه ضروری هستند. در ادامه با مراحل ساخت حوض تزئینی و زیبا آشنا می‌شویم.
تعیین موقعیت مکانی و شکل حوض
اولین مرحله در ساخت حوض انتخاب موقعیت مکانی آن است. شما باید حوض را در مکانی بسازید که دسترسی به منبع آب وجود داشته باشد. شما باید با ارزیابی حیاط و فضا باید آن را با فاصله از گیاهان و درختان بسازید تا علاوه بر قرار گرفتن آن در مقابل نور برگ کمتری به داخل آن بریزد و کیفیت آب کم نشود. انتخاب شکل و طراحی حوض تاثیر مستقیم بر جلوه منزل شما خواهد گذاشت. برای ساخت حوض زیبا باید از شکل متناسب با معماری منزل استفاده کنید تا هیچگونه تضادی پیدا نکند.
گودبرداری و ایجاد زیرساخت
پس از انتخاب موقعیت احداث حوض باید گودبرداری را شروع کنید. در این مرحله باید با توجه به نقشه‌های تهیه شده و شکل حوض محل مدنظر را با عمق مناسب حفاری کنید. حتما به لوله‌کشی‌ها و تاسیسات زیرزمینی اطراف محل حفاری توجه کنید. شما در طراحی حوض میتوانید خلاقانه عمل کنید و بخش‌های گوناگون برای قرار دادن گیاهان یا آبنمای آبشاری و نورپردازی را در نظر بگیرید.
نصب فواره و عناصر نورپردازی
پس از گودبرداری و با توجه به طراحی که در نظر دارید لوله‌کشی و مراحل ساخت آبنما و فوارها را باید انجام دهید. اگر از فواره‌های سنتی استفاده می‌کنید محل پمپ آب و لوله‌کشی آن را انجام دهید. برای قرار دادن آبنما نیز در صورت نیاز میتوان سازه‌های جداگانه و آبشاری را در اطراف حوض احداث کرد.
نصب فواره و تجهیزات آن پیش از آب‌بندی و قرار دادن آستر ضرورت دارد تا شاهد نشتی و خرابی تجهیزات نباشیم. در مرحله بعد باید تجهیزات نورپردازی را نیز به حوض اضافه کنید. حتما سیم‌کشی‌ها را با استفاده از لوله‌های مخصوص و ایمن انجام دهید تا پس از پر شدن حوض مشکلی ایجاد نشود. جانمایی چراغ‌ها در کف، دیواره و اطراف حوض در این مرحله انجام می‌شود.
نصب آستر و آب‌بندی حوض
اجرای زهکشی مناسب برای جلوگیری از نفوذ آب به زمین کاملا حیاتی است. قرار دادن آستر پس از پایان حفاری انجام می‌شود و یک سطح یکپارچه و بادوام را ایجاد خواهد کرد. پیش از نصب آستر حتما با استفاده موادی مانند ماسه یک سطح مناسب برای قرار دادن آن ایجاد کنید. در مرحله بعد با آب‌بندی حوض باید محیط مناسب برای رشد گیاهان و آبزیان را بوجود آورید.
آب‌بندی به ساخت حوض زیبا کمک میکند و انجام آن نیازمند ابزار و مواد مناسب است. پس از آب‌بندی نیز باید با استفاده از مواد تمیزکننده سطح حوض به طور کامل بشویید تا تمام آلودگی‌های آن رفع شود. از دیگر شیوه‌های آب‌بندی حوض میتوان به عایق‌کاری سیمانی، آب‌بندی با دوغاب و کاشی‌کاری، استفاده از آسترهای PVC، پوشش‌های اپوکسی و درزگیرهای پلی‌اورتان اشاره کرد.
اضافه کردن ماهی‌ها، آبزیان و گیاهان
با پایان مرحله آب‌بندی و پر کردن حوض با آب میتوانید ماهی‌ها و سایر آبزیان را به آن اضافه کنید. آبزیان به محیط حوض حس شادابی و زندگی میدهند و برای ساخت حوض زیبا کاملا ضروری هستند. استفاده از گیاهان آبزی نیز می‌تواند علاوه بر زیبا کردن حوض یک محیط عالی برای ماهی‌ها فراهم کند. علاوه بر این میتوان گیاهان را درون گلدان در اطراف حوض قرار دهید. طراحی محل مناسب برای کاشت گیاهان و قرار دادن گلدان به زیباتر شدن حوض شما کمک میکند و هماهنگی بیشتری با آن خواهد داشت.
محوطه‌سازی اطراف حوض
پس از پایان مراحل ساخت حوض باید محیط اطراف آن را با توجه به سلیقه خود طراحی و آماده کنید. در این مرحله میتوان با استفاده از مبلمان مناسب و نورپردازی فضای اطراف حوض را زیبا و قابل استفاده کرد. شما میتوانید با قرار دادن یک تخت ساده در ساعات مختلف روز از طراوت و تازگی حوض بهره‌مند شوید. نورپردازی مناسب نیز علاوه بر زیبایی به شما اجازه می‌دهد در ساعات شب از فضای آن استفاده کنید.
نکات مهم در ساخت حوض زیبا
پیش از ساخت حوض باید حتما به یکسری نکات توجه کنید. برای مثال موقعیت مکانی حوض و محل احداث آن تاثیر بسیار زیادی بر کارایی و زیبایی آن خواهد گذاشت. برای ساخت حوض زیبا باید از وجود لوله‌کشی آب مطمئن شوید. علاوه بر این نزدیک بودن آن به منزل موجب می‌شود تا بیشتر استفاده شود و زیبایی بیشتر به فضای سکونت شما ببخشد.
دیگر نکات مهم برای ساخت حوض زیبا عبارتند از:
- حتما حوض را در مکانی بسازید که در طول روز نور خورشید به آن بتابد. نور خورشید برای رشد گیاهان و سلامت موجودات آبزی بسیار ضروری است و آن را زیباتر میکند
- مراقب عبور خطوط گاز و برق باشید و به هیچ عنوان روی آن حوض نسازید
- عمق حوض در محیط‌های خشک باید عمیق باشد و در محیط‌های مرطوب بهتر است آن را با عمق کم بسازید. توجه داشته باشید که حوض عمیق‌تر برای حیات موجودات زنده مانند گیاهان بهتر است
- حوض را تا جای ممکن دور از درختان و پوشش گیاهی بسازید تا برگ و زباله کمتر داخل آن بریزد
- شما میتوانید با استفاده از سیستم فیلتراسیون مناسب مواد اضافی و آلودگی‌های آب حوض را از بین ببرید
- با شروع فصل زمستان از بخاری یا یخ‌زدا استفاده کنید تا به اکوسیستم حوض آسیب وارد نشود
اگر میخواهید محیط خانه شما دلنشین شود یک حوض زیبا بسازید
بدون شک حوض موجب زیبایی محیط می‌شود و شنیدن صدای آب نیز بسیار آرامش‌بخش است. ساخت حوض زیبا در حیات خلوت یا محوطه باغ یک فضای دلنشین و کاربردی ایجاد میکند. حوض می‌تواند یک زیستگاه مناسب برای جانوران آبزی، ماهی‌ها و گیاهان باشد و به عنوان یک میکرواقلیم عمل کند.
گروه مهندسی برکه با استفاده از بهترین ابزارها، تکنولوژی‌های روز و تیم تخصصی و ماهر بهترین خدمات طراحی، زیرسازی و اجرای انواع استخر و حوض اعم از ساخت حوض با یونولیت، شیشه، رزین و … را ارائه می‌دهد. شما میتوانید با مراجعه به وبسایت ما از خدمات گوناگون برکه بهره‌مند شوید.
چگونه میتوانیم کیفیت آب حوض را افزایش دهیم؟
شما میتوانید با استفاده از فواره، فیلترهای مناسب و دستگاه ضدعفونیکننده فرابنفش کیفیت آب حوض را افزایش دهید. برخی گیاهان آبزی نیز جلوی رشد جلبکها را میگیرند و کیفیت آب حوض را افزایش میدهند. آزمایش دورهای آب حوض برای اطمینان از سلامت آن بسیار ضروری است.
عمق مناسب برای حوض چقدر است؟
اگر میخواهید درون حوض خود گیاه آبزی نگهداری کنید باید بین 60 تا 200 سانتیمتر عمق داشته باشد. عمق حوض میزان نور و گرمای منتقل شده به عمق آب را تعیین میکند. این موضوع بر رشد گیاهان و جانوران آبزی تاثیر مستقیم میگذارد. بیشتر حوضها با عمق یک متر ساخته میشوند.
آیا میتوان روی حوض سایهبان ساخت؟
ساختن سایهبان روی حوض به کاهش رشد جلبکها کمک میکند و برای بقای بسیاری از گیاهان و حیوانات حیاتی است. با اینحال حتما حداقل بخشی از حوض را خارج از سایه بسازید تا به گرم شدن آب در فصل بهار و حیات جانداران کمک کند.