ساخت حوض انبار به چه صورت است؟

ساخت حوض انبار به چه صورت است؟

آب یک عنصر حیاتی است که انسان‌ها به شکل مستقیم و غیر مستقیم به آن نیاز دارند. از آنجایی که فلات ایران در ناحیه گرم و خشک جغرافیایی قرار گرفته است، ذخیره کردن آب از دیرباز نقش بسیار پررنگی در زندگی مردم ایران داشته است.

یکی از مشهورترین راه حل‌های باستانی برای تأمین ونگهداری آب، بنایی به نام آب انبار یا حوض انبار است. یکی از مهمترین نکات در ساخت حوض انبارها عایق کاری آن است تا آب در مدت زمان طولانی جذب دیواره‌ها و کف نشود. با ما همراه باشید تا در مورد حوض انبارها و نکات مرتبط با آن‌ها بیشتر بدانید.

حوض انبار چیست؟

حوض انبار حوضچه‌هایی است که با هدف ذخیره و جمع آوری آب ساخته می‌شوند. این حوضچه‌ها در زمین احداث می‌شوند و در واقع یک محفظه بزرگ روی قسمتی از زمین گودبرداری شده و با عایق‌بندی مناسب این بخش، با جمع آوری آب در آن می‌توان برای مدت زمان طولانی از نعمت آب بهره‌مند شد.

احداث این حوضچه‌ها به ویژه در مناطق گرم و خشک ایران برای آبیاری مزارع و زمین‌های کشاورزی بسیار ضروری به نظر می‌رسد. اصولا حوضچه‌ها را با استفاده از بتن، بلوک سیمانی، آجر و… می‌سازند و با استفاده از فایبرگلاس یا پوشش‌های نانو آن را آب‌بندی یا عایق‌بندی می‌کنند تا از نشت، جذب و هدر رفت آب پیشگیری شود.

روش‌های عایق‌ بندی حوض انبار

همان طور که در بخش قبل عنوان کردیم، استخرهای کشاورزی، حوضچه‌های آب و اصطلاحا حوض انبارها چه با مصرف خانگی و چه با مصرف کشاورزی اغلب سازه‌های بتنی یا آجری هستند که برای پیشگیری از هدر رفت، جذب و نشت آب در آن‌ها عایق‌بندی می‌شوند.

در گذشته از شیوه‌ای سنتی به نام قیرگونی برای این کار استفاده می‌کردند که اگرچه ظاهرا مشکل را برطرف می‌کرد اما روشی غیر اصولی بود که باعث ایجاد مسائل زیست محیطی و اشکالات فنی در عملکرد این سازه‌ها می‌شد. ضمن این که وجود مواد نفتی در قیر در دماهای بالا باعث آلوده شدن آب استخر می‌شد.

بعدها استفاده از ایزوگام جای قیرگونی را گرفت، اما ایزوگام نیز به لحاظ ساختاری دقیقا مشابه قیرگونی بود و از مواد اولیه ساخت آن از مواد نفتی بوده و اتصالات آن با شیوه همپوشانی اجرایی می‌شد که نفوذ جزئی آب به زیر لایه ایزوگام باعث از بین رفتن حالت آب‌بندی حوضچه شده و در نهایت نفوذ آب به لایه زیرین استخر باعث نشست خاک در زیر سازه و ترک خوردن بخش داخلی حوض انبار و در نتیجه نشست کف حوض و ویرانی کل سازه می‌شد. امکان ترمیم جزئی یا بخشی از حوضچه در این صورت وجود نداشت و برای آب‌بندی مجدد نیاز به هزینه برداشتن ایزوگام، زیرسازی مجدد و اجرای دوباره ایزوگام جدید بود.

با پیشرفت تکنولوژی در این حوزه، مصالح نوین و جدیدی ظهور کرده‌اند با کمترین هزینه و بیشترین بازدهی نیازهای این بخش از زندگی بشر را تأمین کرده و به شکلی اصولی و استاندارد باعث افزایش بهره وری حوض انبارها شده اند.

عایق‌ بندی حوض انبار با تکنولوژی جدید

مصالحی که در سال‌های اخیر برای عایق‌بندی و آب‌بندی استخرها، حوضچه‌های باغی و حوض انبارها مورد استفاده قرار می‌گیرند بسیار متنوع بوده و به لحاظ متریال ساخت، اجرا و کاربرد متفاوت هستند. در ادامه با تعدادی از این رایج‌ترین روش‌های عایق‌بندی حوض انبار آشنا می‌شویم:

عایق‌ بندی حوض انبار با الاستومتری دو جزئی

این چسب‌های دو جزئی به صورت نصف محلول پلیمر مایع و نصف پودر متشکل از سیلیس، سیمان پلیمری و پلیمرهای ضد آب تولید می‌شوند. برای استفاده از آن‌ها باید مواد را به شکل یک مایع نسبتا غلیظ (دوغاب) آماده کرده و با استفاده از قلم نقاشی آن را روی سطح مورد نظر اجرا می‌کنند. استفاده از این روش عایق‌بندی حوض انبار، برای سازه‌های سیمانی، بتنی، بلوکی و آجری قابل اجرا است. از جمله ویژگی‌های این عایق آن است که از خوردگی فولاد و از کربناته شدن بتن جلوگیری می‌کند.

مهمترین نکته در عایق‌بندی استخر، حوض انبار و حوضچه‌های کشاورزی با استفاده از الاستومتری دو جزئی، تمیزی سطح زیرین کار از هر گونه چربی، گرد و خاک، جلبک و… است.

عایق‌ بندی حوض انبار با رزین

رزین یکی از مطمئن‌ترین و پرطرفدارترین مواد در عایق‌بندی حوض انبار، استخر و حوضچه‌های باغی محسوب می‌شود. روش اجرای این عایق، تهیه آن به صورت دوغابی و مخلوط آن با سیمان و پودر سنگ است. با استفاده از این عایق می‌تواند سطحی صاف و هموار به عنوان عایق روی بدنه حوض انبار ایجاد کرد که با نفوذ به لایه‌های زیرین یک آب‌بندی و عایق محکم ایجاد می‌کند.

بهترین روش پیاده‌سازی این عایق آن است که رزین آب‌بندی را با سیمان، پودر سیلیس و پودرسنگ به صورت خمیری ملات گونه مخلوط کرده و با ایجاد یک لایه نازک به ضخامت ۴ الی ۵ میلیمتر یک آستر سطحی صاف و هموار روی تمام بخش‌های بدنه حوض انبار ایجد کرد.

عایق‌ بندی حوض انبار با خمیر آب‌بندی

این خمیر با استفاده از مایع رزین یا نانوی آب‌بندی در ترکیب با پودر سیلیس و سیمان پلیمری ایجاد می‌شود. از این عایق می‌توان در هر قسمت از حوض انبار که دارای نقص آب‌بندی است یا دچار ترک و نشتی شده است استفاده کرد. برای اجرای این نوع عایق باید ابتدا محل مورد نظر را از هر نوع آلودگی پاک کرده و خمیر را با کاردک در درزها و ترک‌ها وارد کرده و آن‌ها را پر کرد.

برای جلوگیری از ایجاد ترک‌های بیشتر می‌توان ابتدا یک لایه چسب خمیری عایق‌بندی روی سطح مورد نظر مالیده و یک لایه توری فایبرگلاس روی آن قرار داد و پس از چند ساعت اجازه برای خودگیری لایه اول، لایه دوم خمیر عایق‌بندی را روی آن ایجاد کرد. بهتر است ۴۸ ساعت زمان برای خشک شدن کامل عایق در نظر گرفت و بعد از بررسی کلی و اطمینان از نبود هیچ گونه ترک، حوض انبار را پر کرد.

عایق رطوبتی حوض انبار با خمیر مایع

این عایق به شکل خمیری در بازار موجود است، مواد اولیه تشکیل آن شامل الیاف مخصوص، رزین آب‌بندی و پلیمرهای مخصوص است. این ماده به صورت نرمه کشی با ماله آهنی روی بسترهای صاف قابل استفاده است. از مهمترین ویژگی‌های این عایق می‌توان به حالت کشسانی آن اشاره کرد که پس از استفاده روی سطح و خشک شدن، یک لایه بسیار مقاوم با توان ویژه حرارتی و برودتی بالا ایجاد می‌کند که در برابر فشارهای هیدرولیکی نیز مقاومت خوبی دارد.

این محصول به دلیل خاصیت لاستیکی بالا و قابلیت ارتجاعی و الاستیکی، همانند یک لایه کشسانی عایق استفاده کرده و در مواردی چون زلزله یا رانش، از ایجاد ترک در لایه‌های سطحی حوض انبار پیشگیری می‌کند. یکی دیگر از مهمترین ویژگی‌های این محصول اجرای آسان است که حتی توسط افراد مبتدی نیز امکان‌پذیر است.

عایق‌ بندی حوض انبار با چسب بتن

چسب بتن یکی از مواد عایق‌بندی حوض انبار محسوب می‌شود که به ویژه برای ساخت حوض انبارهای بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود میزان آب‌بندی این نوع عایق، خیلی قابل توجه نیست و عموما بعد از اتمام سازه، با یکی از روش‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم برای عایق‌بندی بهتر اقدام می‌شود.

عایق‌ بندی حوض انبار با چسب نانو

چسب‌های نانو بر پایه رزین‌های آکریلیک و با استفاده از تکنولوژی نانو ساخته می‌شوند این محصول یک مایع شیری رنگ است که بعد از استفاده روی سطح و یا ترکیب با ملات بی‌رنگ می‌شود.

از این محصول می‌توان در ساخت ملات استفاده کرد و دارای نفوذ بسیار عالی روی انواع سطوح، حتی سطوح چوبی و آهنی است. معمولا چسب نانو را در ترکیب با سیمان، پودر سیلیس یا پودر سنگ استافده می‌کنند و آن را به شکل دوغابی با فرچه و به فاصله ۱۲ ساعت روی سطح حوض انبار اجرا می‌کنند.

عایق‌ بندی حوض انبار با چسب پلی اورتان

این محصول در واقع نوعی درزگیر تک جزئی است که بر پایه رزین پلی اورتان تهیه می‌شود. از مهمترین ویژگی‌های این محصول می‌توان به مقاومت کششی خوب، چسبندگی بالا روی انواع سطوح از جمله آجر، سرامیک، شیشه، چوب و حتی ورق‌های گالوانیزه و… اشاره کرد. از این محصول به دلیل مقاومت بسیار مناسبی که دارد در عایق‌بندی انواع حوضچه‌های صنعتی، استخرها و حوض انبارها استفاده می‌شود.

برای استفاده از این محصول باید ابتدا سطح مورد نظر را از هر نوع آلودگی به خوبی تمیز کرده و آن را خشک و عاری از هر نوع رطوبت کرد. بهتر است برای رفع و نم و خشکی کامل سطح از خشک کن‌های صنعتی استفاده شود. یکی از روش‌های خوب و تضمینی برای آب‌بندی حوض انبار با این روش، استفاده از توری‌های فایبرگلاس روی چسب‌ها و اجرای مجدد آن است.

عایق حوض انبار با رنگ عایق

بسیاری از فروشندگان معتقدند که رنگ‌های عایق یک انتخاب عالی برای آب‌بندی انواع حوضچه‌ها و استخرهای باغی، ویلایی، کشاورزی و… است. اما تجربه نشان می‌دهد که علیرغم تبلیغات بسیار این رنگ‌ها به تنهایی نمی‌توانند باعث عایق‌بندی سطح مورد نظر شوند و برای آب‌بندی باید از لایه بتن کار آغاز شود.

استفاده از رنگ‌های عایق زمانی کاربردی است که روی لایه بتن با چسب یا پرایمر عایق‌بندی شده و سپس از رنگ‌های عایق استفاده شود. بهترین رنگ‌های عایق رنگ‌های ساخته شده بر پایه اپوکسی و رنگ‌های ساخته شده بر پایه آب که نیاز به تینر یا مواد نفتی ندارند هستند.

نکات مهم عایق‌ بندی حوض انبار

– عایق‌بندی استخر، حوض انبار و استخرهای کشاورزی یکی از مهمترین اقدامات بعد از احداث این سازه‌ها محسوب می‌شود. از آنجایی که ساخت این سازه‌ها در بخش‌های زیرین زمین صورت می‌گیرد، فشار آب داخل حوض یا استخر از یک طرف و فشار وارد از محیط از طرف دیگر باعث ایجاد ترک و نشتی در سازه می‌شود. بنابراین عایق کردن یا اصطلاحا آب‌بندی کردن آن‌ها یکی از مهمترین اقداماتی است که باید در اولویت قرار گیرد.

– انتخاب نوع ماده عایق باید با توجه به شرایطی چون مساحت، عمق، شرایط ساخت و کاربرد سازه صورت گیرد.

– استفاده از عایق بند‌های نانو یکی از بهترین انتخاب‌ها برای انواع حوض انبارها و استخرها به شمار می‌رود.

– عایق‌بندی درست و اصولی حوض انبار مانع از نشتی و هدررفت آب شده و عمر مفید سازه را افزایش می‌دهد.

– عایق‌بندی نه فقط برای جلوگیری از نشتی آب بلکه به دلیل پیشگیری از نفوذ آلودگی‌های زمینی به آب استخر یک ضرورت محسوب می‌شود.

– برای بهتر شدن نتیجه کار بهتر است قبل از اقدام به عایق‌بندی حوض انبار، ابتدا سطح کار به خوبی از هرگونه آلودگی محیطی نظیر چربی، گرد و غبار و… پاک شود.

– از آنجایی که عایق‌بندی حوض انبار نقش بسیار مهمی در سلامت آب و جلوگیری از هدر رفتن آن و همچنین افزایش طول عمر سازه دارد، پیشنهاد می‌شود که این کار توسط نیروی کار ماهر و با تجربه انجام گیرد.

– کارشناسان توصیه می‌کنند که برای پیشگیری از ترک خوردن بدنه، دیواره‌ها و کف حوض انبار در سال دوبار آن را چک کرده و در نهایت آب‌بندی کنید. در صورتی که بیش از ۱۰ سال از عمر حوض انبار می‌گذرد روند عایق‌بندی و بررسی بدنه باید به صورت منظم و مداوم انجام گیرد.

– در صورت وجود اتصالات و شیرآلات در بدنه استخر و حوض انبار و یا لوله تخلیه حتما باید محل اتصالات به صورت مداوم چک و بررسی شود تا هیچ نوع ترک کوچک و سطحی در این بخش‌ها ایجاد نشده باشد و در صورت ایجاد ترک به سرعت با یکی از روش‌هایی که برای عایق‌بندی سطحی اشاره کردیم این ترک‌ها ترمیم شوند.

بهترین خدمات ساخت و عایق‌بندی حوض انبار در برکه

مجموعه برکه یک مجموعه کاملا تخصصی در زمینه ساخت و عایق‌بندی انواع استخر، حوضچه‌های کشاورزی، حوض انبار، آب انبار و… است که می‌توانید برای عایق‌بندی و آب‌بندی سازه‌های آبی خود از نظر کارشناسان این مجموعه بهره‌مند شده و با انتخاب بهترین محصول عایق‌بندی عمر سازه‌های خود را افزایش دهید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه و پاسخگویی به سوالات احتمالی می‌توانید از طریق کانال‌های ارتباطی موجود در سایت با کارشناسان برکه در تماس باشید.