ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا

آموزش ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا به صورت استاندارد

ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا اصولی و استاندارد نقش مهمی در موفقیت پرورش این ماهی دارد. توجه به نوع استخر، ابعاد، عمق، میزان تراکم ماهی و دیگر موارد دیگر، سبب می‌شود که بتوان درصد ریسک شکست را به مقدار قابل‌توجهی کاهش داد. از این رو بر آن شدیم در این مطلب به اصول ساخت یک استخر ماهی تیلاپیا از نگاه کارشناسان گروه صنعتی برکه ‌بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

راهنمای جامع احداث یک استخر مناسب جهت پرورش ماهی تیلاپیا

امروزه به دلیل محبوبیت بالا در سراسر دنیا، میزان تولید ماهی تیلاپیا پس از ماهی کپور، در جایگاه دوم قرار دارد بنابراین آشنایی با روش های ساخت استخر ماهی کپور و ساخت استخر پرورش ماهی قزل آلا و همچنین تیلاپیا. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان فائو، استقبال از تیلاپیا روز به روز در حال افزایش است. هم اکنون نیز کشور چین را بزرگ‌ترین پرورش‌دهنده‌ و آمریکا را هم به عنوان بزرگ‌ترین مصرف کننده این ماهی در دنیا می‌شناسند. از بین گونه‌های موجود تیلاپیا در دنیا، 5 گونه زیر ارزش سرمایه‌گذاری برای پرورش را دارند:

بهترین گونه ماهی تیلاپیا پرورشی در استخر

• تیلاپیای قرمز (Red Tilapia)
• وامی تیلاپیا (Wami Tilapia)
• تیلاپیای نیل (Orechromis Niloticus)
• تیلاپیای موزامبیکی (Oreochromis Mossamicus )
• تیلاپیای آبی (Blue Tilapia) یا (Oreodromis Aureus)

از ویژگی‌های منحصربه فرد ماهی تیلاپیا این که امکان پرورش آن به همراه آبزیان دیگر به ویژه میگو نیز وجود دارد. بنابراین می‌توان با ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا با یک تیر دو نشان زد و علاوه‌بر تولید این ماهی، میگو آب شیرین یا آب شور را هم نگهداری کرد. این مسئله از نظر اقتصادی بسیار به صرفه و مطلوب بوده و سودآوری دو برابری را به دنبال خواهد داشت.

مراحل ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا

قبل از هر کاری باید مشخص شود که قصد شما راه‌اندازی یک استخر بزرگ است یا کوچک. برای یافتن پاسخ این پرسش، جواب سؤالات زیر را داده و در برگه‌ای یادداشت کنید:

1. کدام نوع گونه ماهی را می‌خواهید پرورش دهید؟
2. ماهی‌ها چه اندازه‌ای دارند؟
3. چند ماهی می‌خواهید پرورش دهید؟
4. سرمایه شما چقدر است؟

پیشنهاد ما این است، اگر مبتدی هستید، حتما با فردی باتجربه مشورت کرده و دوره‌های آموزشی پرورش ماهی تیلاپیا را نیز طی کنید. پس از کسب آگاهی کامل به سراغ گروه صنعتی برکه آمده و درخواست ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا را مطرح کنید. بهتر است از همان ابتدای کار و حتی خرید یا اجاره زمین به شرکت مراجعه کنید تا مشاوران ما در انتخاب محل مناسب بر اساس نوع استخر، اقلیم و دیگر شرایط کمک کنند.

از این جا به بعد مراحل اصلی ساخت استخر ماهی تیلاپیا به صورت جدی آغاز می‌شود:

مرحله اول: انتخاب محل ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا

قدم اول ساخت هر سازه‌ای، پیدا کردن محلی مناسب است. با آن که برای ساخت یک پرورش ماهی اولین شرط خرید یا اجاره زمین، نزدیکی آن به آب است؛ اما در مورد ماهی تیلاپیا چنین محدودیتی وجود نداشته و می‌توان این ماهی در مناطق کم آب و به دور از دریا یا رودخانه هم پرورش داد. هم چنان که هم اکنون در استان‌های کویری مانند یزد یا سمنان پرورش تیلاپیا رونق دارد.

با این حال برای اطمینان بیشتر و اطلاع از شرایط ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا در شهر محل سکونتتان حتما با سازمان‌های مربوطه مشورت کنید. اما یک نکته مهم را نباید فراموش کرد که وجود آب در نزدیکی محل ساخت به تنهایی کافی نبوده و هم آب و هم خاک منطقه باید دارای شرایطی باشند.

شرایط محل مناسب جهت احداث استخر ماهی تیلاپیا

بهترین مکان برای ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا، در نزدیکی آب‌های شیرینی نظیر رودخانه‌ها، قنات‌ها، چاه‌ها و غیره است. همچنین این محل نباید در مسیر سیلاب‌ها بوده و یا در انحصار سایر درختان قرار گرفته باشد. چرا که این ماهی برای رشد و نمو بهتر، نیاز به تغذیه از نوعی جلبک به نام lumot دارد که این گیاهان آبزی کوچک در اثر تابش نور خورشید رشد پیدا می‌کنند.

شرایط خاک محل ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا

در حالت کلی بهترین خاک برای ساخت استخر، خاکی است که نفوذپذیری آب در آن کم باشد. انواع خاک‌های رسی و مخلوط آن، یا با درصد شن زیر 10 درصد، قابلیت نگهداری آب را به خوبی دارا هستند. در مقابل ساخت استخر در زمین‌های شنی، سنگی، آهکی و ترکیبی از آن‌ها، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

شرایط زیستی و شیمیایی آب

برای رشد و تکثیر مطلوب و باکیفیت ماهی لازم است که آب منطقه‌ای که قرار است در آن ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا صورت گیرد، دارای یک سری شرایط زیستی و شیمیایی باشد نخست آن که PH نباید در بازه‌ی اسیدی یا بازی باشد. بهترین حالت ممکن پی هاش 8 و یا در رنج 6 تا 9 است. همچنین میزان غلظت اکسیژن محلول در آب استخر ماهی تیلاپیا از 1 میلی‌گرم در هر لیتر نیز نباید پایین‌تر بیاید.

میزان شوری آب استخر پرورش ماهی تیلاپیا

هر چند زیستگاه اصلی ماهی تیلاپیا، آب‌های گرم و شیرین است و مقاومت بالا و قدرت تطبیق با محیط زیاد این ماهی سبب شده که تولید آن در آب‌های شور هم به راحتی امکان‌پذیر باشد. البته درصد شوری آب نیز باید از قبل کنترل و مدیریت شود. در غیر این صورت تیلاپیا در آب‌های خیلی شور قادر به زندگی است ولی نمی‌تواند زاد و ولد و تکثیر کند.

در حال حاضر بهترین رنچ شوری آب برای ماهی تیلاپیا بین 10 تا 15 PPT گزارش شده است. در میان گونه‌های تیلاپیا، نوع Red با شوری آب بهتر کنار می‌آید. اما نکته مهم درباره این ماهی و دیگر ماهیان این است که هر چه آب شورتر باشد، سوخت و ساز ماهی افزایش پیدا می‌کند. مثلا در تیلاپیای قرمز اگر شوری آب 32 درصد افزایش پیدا کند، مصرف غذای ماهی هم 32 درصد بیشتر می‌شود.

دمای مناسب برای پرورش ماهی تیلاپیا

طبق تجربه، بهترین دما برای پرورش ماهی تیلاپیا در رنج 20 تا 30 درجه سانتی‌گراد بوده و در دماهای بالاتر یا پایین‌تر از 20، اختلال در رشد ماهی را در پی دارد. با این حال ماهیان مقاومی در برابر سرما هستند و توانایی زندگی در آب‌های بین 16 تا 32 درجه سانتی‌گراد را هم دارند.

در بین گونه‌های مختلف، تیلاپیای آبی از مقاومت بیشتر و تیلاپیای موزامبیکوس از قدرت تحمل کمتری برخوردار هستند. اما مشاهده شده که برخی از گونه‌ها در آب‌هایی با دمای 18 تا 36 نیز رشد کرده‌اند؛ به شرطی که با کاهش دمای آب، به استخر کلرید پلاسما و سدیم اضافه شود.

مرحله دوم: طراحی استخر پرورش ماهی تیلاپیا

پس از آن که محل احداث مورد تأیید کارشناسان قرار گرفت، بر اساس بودجه و سلیقه مشتری با در نظر گرفتن استانداردهای تعریف شده، کار طراحی شروع می‌شود. این مرحله از ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا بسیار مهم و حساس بوده و هر گونه اشتباه در آن ممکن است به قیمت شکست کل پروژه تمام شود.

پس باید توسط متخصصان و طراحان کاربلد در این صنعت، نظیر کارشناسان گروه برکه انجام شود. لزوم دقت و لحاظ نکات زیر در طراحی استخر، تنها بخش کوچکی از مواردی است که باید یک طراح استخر پرورش ماهی تیلاپیا رعایت نماید:

اندازه استاندارد استخر پرورش ماهی تیلاپیا

اندازه استخر رابطه مستقیمی با سایز ماهی داشته و در نتیجه بر تراکم ماهیان نیز تأثیر می‌گذارد. در حالت ایده‌‌آل بهتر است برای هر 1 مترمربع تقریبا 10 تا 15 ماهی تیلاپیا در نظر داشت. بنابراین یک استخر 10 در 10 متر ظرفیت نگهداری از 1000 ماهی را دارد. اما اگر مشکل هزینه و کمبود زمین وجود داشت برای این تعداد ماهی حداقل یک استخر 80 مترمربعی نیاز است.

عمق استاندارد استخر پرورش ماهی تیلاپیا

در ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا بهتر است عمق استخر را خیلی زیاد در نظر نگرفت. زیرا ممکن است نور خورشید به ته استخر نرسد و آب داخل استخر سرد شود. این امر علاوه‌بر اختلال در رشد ماهیان، احتمال بروز بیماری و آفت را نیز افزایش می‌دهد. از این رو بهترین عمق استخر بین 50 تا 75 سانتی‌متر و برای استخرهای بتنی حداکثر 1.5 متر است.

انواع استخر پرورش ماهی تیلاپیا

در یک مزرعه پرورش ماهی تیلاپیا، قبل از آن که به فکر بذر و کشت و غذای مناسب باشیم، باید به دنبال مکان و بستری مناسب برای پرورش ماهیان بود. بستر مناسب ماهیان پرورشی همان استخرها و حوضچه هستند. هر چه در ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا وسواس بیشتری به خرج داد، می‌توان از نتیجه کار مطلوب‌تر و رضایت‌بخش‌تر خواهد بود.

پس بهتر است پس از خرید یا اجاره زمین مناسب، برای ساخت و ساز به یک شرکت مطمئن و خبره در این کار مانند گروه صنعتی برکه مراجعه کرده و صفر تا صد ساخت استخر ماهی را به آن‌ها واگذار کرد. بر اساس تجربه پرورش ماهی تیلاپیا در انواع استخرهای زیاد امکان‌پذیر است که کارفرما می‌تواند مطابق با سلیقه و هزینه مد نظر یکی را انتخاب کند.

· پرورش ماهی تیلاپیا در استخر بتنی

اگر کارفرما سرمایه کافی برای ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا در اختیار داشته باشد، استخرهای بتنی از مناسب‌ترین مکان‌ها برای نگهداری از این ماهی‌ها به شمار می‌آید. البته در صورتی که عملیات عمرانی و بتن‌ریزی به صورت کاملا استاندارد و حرفه‌ای انجام گرفته باشد و آبراه‌ها و مسیرهای ورود و خروج آب در جهت کنترل کیفیت آب به خوبی ساخته شوند.

· پرورش ماهی تیلاپیا در استخرهای پیش ساخته

در چند سال اخیر ورود استخرهای پیش ساخته سبب شد تا ساخت استخر پرورش ماهی با هزینه و زمان کمتری انجام شود. استخر پیش ساخته بزرنتی (PVC)، استخر پیش ساخته بتنی و استخر پیش ساخته فایبرگلاس سه جنس استخر آماده‌ی نصب هستند که می‌توان برای ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا از آن‌ها استفاده کرد.

· پرورش ماهی تیلاپیا در استخرهای خاکی

از آن جایی که این نوع از استخرها به زیستگاه اصلی ماهیان تیلاپیا شباهت فراوانی دارد، بنابراین می‌توانند بهترین مکان برای پرورش ماهی تیلاپیا به حساب آیند. برای ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا به این روش، نوع و کیفیت خاک بسیار مهم است. همچنین یکی دیگر از چالش‌های پیش رو در استخرهای خاکی مسئله آب بندی استخر است که باید از همان ابتدای ساخت اصولی و صحیح انجام گیرد.

· پرورش ماهی تیلاپیا در قفس

یکی از روش‌های رایج پرورش ماهی تیلاپیا پرورش در قفس است. این شیوه به دلیل هزینه پایین، سادگی پروسه و استفاده از زیستگاه اصلی ماهیان، برای پرورش‌دهندگان ساحل نشین بسیار مناسب است. همچنین می‌توان در مسیر خروجی پساب‌های استخرها هم از قفس برای پرورش ماهیان استفاده کرد.

مرحله سوم: عملیات عمرانی و ساخت استخر

با پایان کار طراحی، پروسه اجرایی پروژه کلید می‌خورد. در ابتدا محل استخر از هر گونه علف، سنگ و دیگر ضایعات پاکسازی می‌شود. سپس بنا بر نوع استخر، گودبرداری، بتن ریزی، قالب‌بندی، تسطیح و دیگر امور عمرانی مورد نیاز انجام می‌گیرد. پس از آن، نوبت به نصب و راه‌اندازی انواع سیستم‌ها نظیر لوله‌کشی و دیگر تجهیزات استخر پرورش ماهی می‌رسد.

مرحله چهارم: تحویل و آموزش

در آخرین مرحله، تست‌های اولیه انجام شده و پس از عیب‌یابی و رفع مشکلات، استخر آماده بهره‌برداری است. در این جا از کارفرما دعوت می‌شود تا به منظور بازدید و تأیید نهایی در محل حاضر شود. در صورت رضایت مشتری، نحوه صحیح نگهداری از استخر، زمان بازدید دوره‌ای و تعمیرات ابتدایی آموزش داده خواهد شد.

هزینه ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا

هزینه راه اندازی یک پرورش ماهی تیلاپیا به عوامل گوناگونی وابسته است. هر چند سودآوری این ماهی بسیار خوب بوده و زمان بازگشت سرمایه کمی هم دارد. چرا که رشد ماهی تیلاپیا سریع بوده و ظرف مدت 7 یا 8 ماه می‌توان به اولین درآمد رسید. با این حال برای ساخت و تجهیز یک استخر پرورش ماهی تیلاپیا باید هزینه موارد زیر را با هم محاسبه کرد:

• خرید یا اجاره زمین
• هزینه ساخت استخر
• هزینه دستمزد کارگران و مصالح
• هزینه خرید تجهیزات مورد نیاز استخر
• هزینه مربوط به ملزومات نگهداری از استخر

جهت ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا به کجا باید مراجعه کرد؟

همان طور که بارها در این مطلب گفته شد، ساختن یک استخر پرورش ماهی، امری تخصصی است و نیاز است که به منظور کاهش هزینه‌ها و خسارات احتمالی در آینده، به یک شرکت تخصصی ساخت استخر مراجعه کرد. از این رو چنانچه قصد ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا را در مقیاس صنعتی و پیشرفته دارید، بهترین راه سپردن صفر تا صد پروژه به گروه صنعتی برکه است. جهت کسب اطلاعات بیشتر حتما با ما تماس بگیرید.

سؤالات متداول ساخت استخر پرورش ماهی تیلاپیا