جانمایی موتورخانه استخر

جانمایی موتورخانه استخر

امروزه اکثر کسانی که خانه یا باغ‌های بزرگی دارند، به فکر ساخت استخر و موتورخانه برای آن هستند. همانطور که می‌دانید برای ساخت استخر، طراحی و جانمایی موتورخانه استخر بسیار مهم است. درصورتی که طراحی موتورخانه به درستی و با شرایط استاندارد انجام نشود، کارایی مطلوبی حاصل نخواهد شد.

برای کارکرد بهتر و مطلوب‌ استخر، به طراحی یک سیستم تاسیساتی یکپارچه و منظم نیاز است. این تاسیسات در فضایی به‌نام موتورخانه استخر تعبیه می‌شوند. چیدمان و طراحی موتورخانه و لوله‌کشی استخر به شکل اصولی باعث می‌شود که استخر بهترین عملکرد خود را ارائه دهد.

موتورخانه استخر چیست؟

در واقع می‌توان گفت که موتورخانه مهم‌ترین بخش در ساخت یک استخر است. یا به قولی قلب تپنده یک استخر به‌شمار می‌رود. وظیفه اصلی موتورخانه گرمایش و تصفیه آب است. بهتر است برای ساخت یا تعمیر موتورخانه استخر، مراحل نصب و اجرای تجهیزات آن به صورت اصولی و دقیق پیش برود.

تجهیزات موتورخانه استخر به‌طور کلی به سه بخش تقسیم می‌شود:

• بخش اول: تجهیزات تصفیه و ضدعفونی و فیلتراسیون
• بخش دوم: تجهیزات گرمایشی استخر
• بخش سوم: تجهیزات پمپاژ آب

تجهیزات گرمایشی استخر، مهم‌ترین بخش آن است و چند وظیفه مهم دارد که عبارتند از:

• گرم کردن آب استخر تا دمای 28 درجه سانتی‌گراد و حفظ این دما
• گرم کردن آب جکوزی تا دمای 42 درجه سانتی گراد و حفظ این دما
• گرم کردن سالن استخر و رختکن
• تامین آب گرم برای دوش‌ها و سرویس‌های بهداشتی

مزایای جانمایی موتورخانه استخر

طراحی صحیح موتورخانه و ساخت اصولی آن مزایایی به همراه دارد که به نفع شما خواهد بود؛ این مزایا شامل موارد زیر می‌شود.

• اگر موتورخانه استخر به درستی عمل کند، انرژی مصرفی کاهش پیدا کرده و راندمان کار بسیار بالا می‌رود. این مورد باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی و بسیاری از هزینه‌ها خواهد شد.
• موتورخانه با تامین گرمایش مورد نیاز آّب و حفظ آن، باعث پایداری و ماندگار بودن دمای آّب استخر خواهد شد.
• اگر جانمایی موتورخانه استخر به درستی انجام شود، هزینه اولیه برای ساخت و طراحی آن از گرمایش‌های پیش‌ساخته خیلی کمتر است.
• اگر موتورخانه نیاز به تعمیر داشته باشد، هزینه تعمیر آن نسبت به پکیج‌های گرمایشی بسیار کمتر و به‌صرفه‌تر است.

نصب موتورخانه استخر

برای راه‌اندازی موتورخانه استخر، به طور معمول به یک سری تجهیزات نیاز است که عبارتند از:

• دیگ بخار
• پمپ
• فیلتر شنی
• فیلتر یووی استخری
• فیلتر ازون
• دیگ آب گرم
• سختی گیر
• مبدل کویل دار
• مو گیر
• مبدل حرارتی
• شیرآلات و اتصالات

موتورخانه استخر شامل دو مدار گرمایش و تصفیه و گردش آب استخر است. مدار گرمایشی موتورخانه از دیگ‌های چدنی یا فولادی، مبدل حرارتی پوسته، لوله و مشعل تشکیل شده است. از مهم‌ترین اعضا مدار تصفیه و فیلتراسیون می‌توان به پمپ تصفیه و فیلتر شنی اشاره کرد.

شیوه عملکرد موتورخانه

شیوه عملکرد موتورخانه به گونه‌ای است که دیگ‌های حرارتی مرکزی، مولد اصلی گرمایشی آب استخر هستند و باعث گرم شدن آب می‌شوند. سپس آب گرم تولید شده توسط دیگ‌ها وارد تیوب‌های مبدل حرارتی پوسته لوله می‌شوند و در آنجا خواهند ماند. ماندگاری آب در تیوب‌های مبدل حرارتی پوسته تا زمانی ادامه دارد که آب فیلتر شده‌ای که از کاسه استخر آمده، توسط پمپ‌های تصفیه به فیلتر شنی مکیده شود و وارد پوسته مبدل حرارتی شود.

پس از انجام این مراحل، در مبدل حرارتی فرآیند انتقال حرارت آب انجام خواهد شد و دمای آب به 27 درجه سانتی‌گراد می‌رسد و آماده ورود به کاسه استخر خواهد شد.

نکات مورد توجه برای جانمایی موتورخانه استخر

برای طراحی و ساخت موتورخانه استخر باید به نکات مهمی توجه داشت. نکاتی مثل موقعیت جانمایی موتورخانه استخر، اندازه‌ی مورد نیاز موتورخانه، امکان دسترسی و امکان تعمیر و نگهداری و قابلیت دسترسی و مجزا بودن آن از سایر قسمت‌ها بسیار مهم است.

در مجموع برای ساخت استخر و موتورخانه آن، با صرف نظر از نوع استخر، باید به مسائل مختلفی توجه داشت مانند:

1. اندازه و موقعیت موتورخانه نسبت به کل مجموعه استخر
2. محل قرار گرفتن کاسه استخر و چگونگی اجرای سیستم‌های لوله‌کشی و شبکه کانال‌ها
3. وضعیت دسترسی به موتورخانه استخر
4. امکان کاربری و تعمیر و نگهداری ساده تجهیزات
5. درنظر گرفتن یک فضای محافظت شده و بسته برای نگه داشتن مواد شیمیایی
6. امکان تخلیه فاضلاب
7. وضعیت محیط موتورخانه از نظر دما، رطوبت، تهویه و سروصدا
8. در نظر گرفتن ملاحظات الکتریکی

این نکته خیلی مهم است که ورودی موتورخانه باید از ورودی اصلی ساختمان استخر جدا باشد. به گونه‌ای که تکنسین تعمیر و نگهداری یا تعمیرکار آن، قادر باشد بدون ورود به ساختمان اصلی، وارد موتورخانه شود.

از نکات مهم دیگری که باید در اجرای موتورخانه استخر مورد توجه قرار بگیرد، این است که برای لوله‌کشی‌ها از لوله‌ها و اتصالات UPVC استفاده شود. برخی در حین ساخت، برای کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی مالی، از لوله‌های پولیکا یا PVC استفاده می‌کنند. استفاده از این نوع لوله‌ها به دلیل مقاومت کمتر و کیفیت پایین‌تر اصلا توصیه نمی‌شود. علاوه بر این، از چسب کلینر و پرایمر مخصوص لوله‌های UPVC برای بهبود عملکرد لوله‌کشی موتورخانه استفاده شود.

ارتفاع و ابعاد جانمایی موتورخانه استخر

ارتفاع موتورخانه و تصفیه‌خانه استخر باید حداقل 2200 سانتی‌متر یا 2.2 متر باشد. همچنین بهتر است که تراز کف موتورخانه حدود نیم متر پایین‌تر از کف استخر قرار بگیرد. زیرا در این حالت، آب استخر همواره بر پمپ تصویه سوار است و عملکرد پمپ بهبود پیدا می‌کند.

جانمایی موتورخانه استخر به مقدار زیادی، به ابعاد آن وابسته است. برای محاسبه درست ابعاد موتورخانه استخر موارد زیر قابل اهمیت هستند.

• ابعاد دیگ گرمایش استخر: برای انتخاب ابعاد مناسب موتورخانه، ابعاد دیگ گرمایش بسیار مهم است و تاثیر زیادی نیز دارد. سربسته یا سرباز بودن استخر هم خیلی مهم است.
• ابعاد فیلتر تصفیه استخر: ابعاد دستگاه فیلتر تصفیه نیز تاثیر بسزایی دارد و باید اندازه موردنیاز ساخت موتورخانه را طبق این تجهیزات، تعیین کنیم.
• ابعاد مخزن تعادل: به طور کلی ابعاد مخزن تعادل به اندازه 6 تا 8 درصد از حجم آب استخر است. البته این ابعاد حدودی است و اندازه دقیق و مطمئن آن باید توسط طراح مکانیک محاسبه و بررسی شود.

اما به طور کلی ابعاد موتورخانه باید حدود 20 تا 30 درصد مساحت کل استخر را به خود اختصاص دهد. برای اسخترهای چهارفصل، بهتر است که این ابعاد 30 درصد مساحت استخر باشد. برای مثال اگر استخری به ابعاد 100 در 60 متر مربع وجود داشته باشد، به موتورخانه‌ای حدود 18 متر نیاز خواهد داشت.

عوارض عدم نقشه کشی برای جانمایی موتورخانه استخر

نقشه کشی موتورخانه یکی از اقدامات بسیار مهم است و باید توسط مهندس مربوطه به بهترین شکل ممکن انجام شود. در صورتی که نقشه کشی به صورت دقیق و صحیح نباشد، در زمان را رفتن در استخر قطعا اختلاف دمایی حس می‌شود. اختلاف دمایی از دلایل اصلی نشان‌دهنده عملکرد ناقص سیستم مکانیکی استخر است و مشخص می‌کند که نقشه کشی به درستی انجام نشده و در لوله‌کشی استخر نیز اشتباهاتی صورت گرفته است.

اگر فضای مرده و نقطه کور در استخر ایجاد شود، عملیات سیرکولاتور به درستی انجام نمی‌شود. پس اگر نقشه‌کشی جانمایی موتورخانه استخر به درستی انجام نشود، باعث ایجاد اختلاف دمایی در بخش های مختلف استخر خواهد شد. همچنین باعث می‌شود که سیستم تصفیه آب به درستی کار نکند. در نتیجه این فضاهای مرده به بهترین مکان برای تجمع و رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها تبدیل می‌شوند.

اگر که در فضا‌های مرده و نقاط کور استخر، باکتری‌ها و قارچ‌ها شروه به رشد کنند؛ حتی با خرید بهترین و باکیفیت‌ترین سیستم‌های تصفیه آّب استخر پاک‌سازی نخواهد شد. پس بهتر است به‌جای صرف هزینه‌های گزاف برای ساخت استخرهای سنتی که مشکلات بسیاری ایجاد می‌کنند، ساخت استخری با کیفیت و بر اساس نقشه‌کشی‌های حرفه‌ای و استانداردهای روز دنیا انجام شود.

مهم‌ترین تجهیزات ساخت و راه‌اندازی استخر

در این بخش به بررسی تجهیزات مهم مورد نیاز استخر و موتورخانه استخر می‌پردازیم. البته در بخش‌های قبل برخی از آنها را معرفی کرده‌ایم اما بهتر است با جزئیات بیشتر آنها آشنا شوید.

فرقی نمی‌کند که استخر مورد نظر خانگی باشد یا عمومی، سربسته باشد یا سرپوشیده! بلکه همه این‌ها برای ارائه کیفیت مناسب به تجهیزات و عواملی نیاز دارند.

جریان آب : آبی که در استخر جریان پیدا می‌کند، برای از بین رفتن آلودگی‌هایش به سیستم فیلتراسیون نیاز دارد. این آب از طریق دو یا چند فیلتر در پایین استخر و چند خروجی در بالای استخر، تصفیه و فیلتر می‌شود. بقایای آلودگی‌ها در سبد صافی جمع می‌شوند و به تمیز بودن استخر کمک خواهند کرد.

پمپ و فیلتر: برای اینکه استخر از جلبک‌ها و آلاینده‌های مضر در امان بماند، در هنگام ساخت استخر باید فیلتر مناسب مورد استفاده قرار بگیرد.

پمپ: پمپ برای استخر، همانند قلب برای انسان عمل می‌کند. موتور الکتریکی که در پمپ قرار دارد، باعث چرخش پروانه درون محفظه می‌شود و آب را از مجاری مختلف تخلیه می‌کند. اگر  جانمایی موتورخانه استخر به درستی انجام شده باشد، پمپ نیز به درستی عمل کرده و هنگامی که آب از طریق چاه مکش کشیده شود، از قسمت مرطوب پمپ عبور خواهد کرد. بخش انتهایی پمپ، قسمت‌هایی مثل درب، صافی، سبد صافی، حلقه صافی، دیفیوز، پروانه و مهر و موم شافت را شامل می‌شود.

فیلتر: درحین مراحل فیلتر کردن، آب استخر از طریق لوله ‎های ورودی به سر توزیع مخزن هدایت می‌شود. همانطور که نیروی گرانش باعث پایین کشیدن آّب می‌شود، با توجه به نوع فیلتر که می‌تواند ماسه، شن، خاک دیاتومه یا هرچیز دیگری باشد، این ذرات گرفته می‌شوند. فشار وارد شده به ورودی و خروجی فیلتر، نشان‌دهنده مقدار انسداد است و در صورتی که فشار زیاد باشد، حتما باید فیلتر را پاک‌سازی کرد.

متعادل سازی آب استخر: سیستم فیلتراسیون فقط قابلیت تمیز کردن آب را دارد و نمی‌تواند دخالتی در وضعیت شیمیایی آب داشته باشد. متعادل سازی استخر از لحاظ شیمیایی، برای آب استخر و برای تجهیزات و سیستم‌های استخر بسیار ضروری است. اگر آّب استخر با مواد شیمیایی پاک سازی نشود، بستر مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌های بیماری‌زا ایجاد می‌شود.

استفاده از کلر: محبوب‌ترین ماده ضدعفونی کننده‌ای که در استخرها مورد استفاده قرار می‌گیرد، کلر است. وقتی که کلر به آّب افزوده می‌شود، واکنش داده و باعث تولید مواد شیمیایی دیگر می‌شود. کلر معمولا به صورت پودری یا قرص تهیه شده و باید بعد از انجام فرآیند فیلتراسیون به آب اضافه شود.

توجه داشته باشید که کلر را باید با کمک یک فیدر شیمیایی  به آب اضافه کرد، زیرا در غیر این صورت، کلر به طور مساوی در آب توزیع نخواهد شد. در جانمایی موتورخانه استخر می‌توان دستگاه کلرزن را جای‌گذاری کرد.

هزینه تجهیز و جانمایی موتورخانه استخر

در تعیین قیمت و نصب و راه‌اندازی موتورخانه استخر عوامل بسیاری موثر است. قیمت تجهیزات نیز بر روی دستمزد نصاب تاثیری ندارند اما در هزینه اجرای موتورخانه بسیار موثر است. در نصب و راه‌اندازی موتورخانه تجهیزات بسیار دیگری مثل شیر و شیرفلکه‌ها، فشارسنج، لوله‌های مختلف و… استفاده می‌شود که هزینه خرید و حمل آنها نیز باید در نظر گرفته شود.

به طورکلی هزینه راه‌اندازی موتورخانه شامل هزینه تمام کارهایی است که برای اجرای آن باید انجام شود و تا اینجای کار به مطالعه آنها پرداختیم. این هزینه‎‌ها شامل هزینه‌های لوله‌کشی آب گرم و سرد، نصب مخزن یا همان دیگ بخار، نصب مشعل الکتریکی یا گازی روی دیگ بخار و خدماتی مثل روند ایمنی یا عایق کردن دیوارها و کف، عایق بندی لوله‌ها و اتصالات نیز می‌شود.

سخن پایانی

برای تجهیز موتورخانه استخر به جانمایی درست تجهیزات و نقشه کشی اصولی نیاز است که در این مطلب تا به اینجا به مطالعه آنها پرداخیم. اما برای طراحی اصولی و صحیح استخر و موتورخانه آن به افراد متخصص در این زمینه نیاز داریم، گروه مهندسی برکه سالهاست خدمات و محصولات مرتبط آب و ساختمان را ارائه می‌دهد. در طراحی و ساخت، تعمیر و نگهداری و آب‌بندی استخرها و موتورخانه‌ها فعالیت چشم‌گیری داشته‌اند. می‌توانید با مراجعه به سایت برکه از خدمات بی‌نظیر آنها بهره‌مند شوید.

سوالات متداول